AQShda fuqarolar tomonidan shaxsiy foydalanish uchun tovarlarni bojsiz olib kirishni bekor qilishga qaror qilindi. Bu haqda BBC nashri xabar bermoqda.
Jahon amaliyotida, shu jumladan AQShda ham jismoniy shaxslar tomonidan shaxsiy foydalanish uchun tovarlarni bojsiz olib kirish «de minimis» mexanizmi orqali tartibga solinadi, bu esa e’tiborga loyiq bo‘lmagan darajada ahamiyatsiz degan ma’noni anglatadi.
Yaqin vaqtlargacha AQShda “de minimis” tizimi amal qilar edi, uning doirasida qiymati 800 dollardan kam bo‘lgan mayda posilkalar na boj, na import solig‘iga tortilmas edi. Bu imtiyozli tartib 1938-yildayoq joriy etilgan, chunki bunday kichik miqdordagi bojlarni undirish samarasiz va xarajatli hisoblangan. Zamonaviy dunyodagi iqtisodiy vaziyatdan tubdan farq qiladi.
Biroq, AQShda bojsiz olib kirish limitini nafaqat pasaytirishga, balki 2-maydan boshlab ushbu imtiyozni butunlay bekor qilishga qaror qilindi. Bunday qarorning asosiy sababi amerikalik ishlab chiqaruvchilarga yetkazilgan zarar va tovarlarning kichik partiyalarda ommaviy ravishda olib kirilishi bo‘lib, ular birgalikda sezilarli hajmga yetadi.
Bundan tashqari, bunday jo‘natmalar niqobi ostida sintetik opioidlar, shu jumladan fentanil noqonuniy olib kirilgan, bu holat O‘zbekistonda ham keng tarqalgan.
Endilikda AQShda nafaqat avvalgi imtiyoz bekor qilindi, balki 800 dollargacha bo‘lgan yuklar uchun 145 foizlik yig‘im joriy etildi. Agar davlat pochtasi orqali yuborilsa – 120% yoki kamida 100 dollar. Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, amerikaliklarning ushbu modda bo‘yicha xarajatlari yiliga 8 milliard dollardan 30 milliard dollargacha oshadi, ammo AQSH hukumati maqsad mablag‘ni oqlaydi degan tamoyilga amal qiladi.
Hozirda Buyuk Britaniyada qiymati 135 funtdan kam bo‘lgan tovarlar import bojidan ozod qilingan, biroq ushbu normani qayta ko‘rib chiqish masalasi muhokama qilinmoqda. Yevropa Ittifoqi, shuningdek, 2028-yilgacha 150 yevrogacha bo‘lgan tovarlarni olib kirish bo‘yicha imtiyozlarni bosqichma-bosqich bekor qilishni rejalashtirmoqda.
Yirik va boy iqtisodiyotlarning bunday cheklovlari, hatto shaxsiy foydalanish uchun unchalik sezilmaydigan yetkazib berishlarni ham qamrab olishi zamonaviy iqtisodiyotda mayda-chuyda narsalar bo‘lmasligidan dalolat beradi. Savol tug‘iladi: nima uchun YIM yuqori bo‘lgan davlat fuqarolarning shaxsiy ehtiyojlari uchun xaridlariga aralashadi? Lekin jahon tajribasi shuni yaqqol isbotlamoqda: bu soha – jiddiy iqtisodiy masala.
O‘zbekistonda qabul qilingan yangi qoidalar global tendensiyalarga to‘liq mos keladi va tanlangan yondashuvning to‘g‘riligini tasdiqlaydi.
