2024-yilda O‘zbekiston aholisining qariyb 40 foizi jamg‘arma qilmagan. Bu haqda Markaziy bank so‘rovnomasida aytiladi.
2025-yilning yanvar-fevral oylarida o‘tkazilgan miqdoriy so‘rovda oltita hududdan 1200 nafar aholi ishtirok etdi: Qoraqalpog‘iston, Samarqand va Jizzax viloyatlari, Qashqadaryo viloyati, Toshkent shahri va Farg‘ona viloyati (sharq). Sifatli so‘rov mamlakatning beshta hududidan 198 respondentni qamrab oldi.
2011-yilda so‘ralganlarning 1 foizdan kamrog‘i moliyaviy muassasalarda jamg‘armalarga ega bo‘lgan. Biroq, iqtisodiy islohotlar boshlanganidan so‘ng Markaziy bank «umidli ijobiy tendensiya»ni qayd etmoqda: 2017-yilda – 1,2%, 2021-yilda – 2,6%, 2025-yilda – 7,4%.
Markaziy bankning ta’kidlashicha, O‘zbekistonda jamg‘arishga moyillik mintaqalar bo‘yicha sezilarli darajada farq qiladi, shuningdek, ta’lim va bandlik darajasiga bog‘liq.
Respondentlarning katta qismi (39%) o‘tgan yil davomida umuman jamg‘arma qilmaganliklarini ma’lum qilishdi. Toshkent shahrida so‘nggi 12 oyda jamg‘arma qilmagan respondentlar ulushi 25 foizni tashkil etgan bo‘lsa, Qoraqalpog‘istonda bu ko‘rsatkich 54 foizga yetadi – eng yomon ko‘rsatkich.
Ta’lim jamg‘arish xulq-atvoriga ta’sir qiluvchi yana bir asosiy omildir. Oliy ma’lumotli o‘zbekistonliklarning atigi 27 foizi pul yig‘maydi, 8−9-sinflarni bitirganlar orasida esa – 53 foiz.
Bandlik nuqtayi nazaridan talabalar jamg‘armalarni eng faol tarzda jamg‘aradilar. Pensionerlar orasida so‘nggi bir yilda jamg‘armasi bo‘lmaganlar ulushi 46 foizni tashkil etadi, ishchilar va talabalarda bu ko‘rsatkich mos ravishda 32 va 26 foizni tashkil etadi.
