Xalqaro valyuta jamg‘armasi missiyasi O‘zbekistonga tashrifini yakunlab, mamlakatimiz iqtisodiy siyosati bo‘yicha tavsiyalarini taqdim etdi. Soliq tizimi, byudjet intizomi, pul-kredit siyosati va tarkibiy islohotlar diqqat markazida.
Byudjet va rejalashtirilmagan daromadlar
XVJ yuqori iqtisodiy faollik va oltin narxining oshishi tufayli 2025-yilda byudjet qo‘shimcha daromadlarga ega bo‘lganini ta’kidladi. Biroq jamg‘arma ushbu mablag‘lar hisobidan xarajatlarni ko‘paytirmaslikni muhim deb hisoblaydi. Mutaxassislarning fikricha, bu inflyatsion bosimni pasaytirishga, so‘mning real kursi mustahkamlanishining oldini olishga va oltin narxi pasaygan taqdirda zaxira yaratishga yordam beradi.
Rasmiy idoralar 2025-2026 yillarda byudjet taqchilligini yalpi ichki mahsulotga nisbatan 3 foiz darajasida saqlab qolish niyatida.
Yangi soliq imtiyozlari va soliq bazasi
Jamg‘arma hukumatning o‘rta muddatli daromadlar strategiyasini amalga oshirish va Soliq qo‘mitasini isloh qilish bo‘yicha rejalarini qo‘llab-quvvatladi. Ustuvorliklarga quyidagilar kiradi:
- yangi soliq imtiyozlaridan voz kechish;
- soliq xarajatlarini hisoblash metodikasini joriy etish va ularni budjetda e’lon qilish;
- soliq tekshiruvlari sifatini oshirish;
- soliq to‘lovchilarning huquqlarini himoya qilish bilan bir vaqtda ma’muriyat vakolatlarini kengaytirish.
Qattiq pul-kredit siyosati
XVJ Markaziy bankka inflyatsiya barqaror pasaygunga qadar asosiy stavkani joriy 14 foiz darajasida ushlab turishni tavsiya qildi. Fond, shuningdek, almashuv kursi moslashuvchanligini oshirishga qaratilgan qadamlarni ijobiy baholadi va inflyatsion targetlash kursini davom ettirishga chaqirdi.
Moliyaviy sektor islohoti
Jamg‘arma O‘zbekistonga direktiv va imtiyozli kreditlashni faolroq qisqartirishni tavsiya qildi. XVJ banklarni tartibga solishni kuchaytirish va islohotlarning ishonchli ketma-ketligini ta’minlash uchun FSAP-2025 tavsiyalarini amalga oshirish bo‘yicha kengaytirilgan yo‘l xaritasini ishlab chiqish zarur, deb hisoblaydi.
Xususiylashtirish va davlatning iqtisodiyotdagi roli
XVJning fikricha, yirik davlat kompaniyalarini tarkibiy o‘zgartirish va xususiylashtirishni jadallashtirish, korporativ boshqaruvni takomillashtirish, raqobatni kuchaytirish va ishbilarmonlik muhitini yaxshilash unumdorlikni oshirish va inflyatsion kutilmalarni pasaytirishning kaliti bo‘ladi.
Jamg‘arma O‘zbekistonning JSTga a’zo bo‘lish yo‘lidagi taraqqiyotini alohida ta’kidladi — rasmiylar jarayonni 2026-yil martigacha yakunlashni rejalashtirmoqda.
XVJ, shuningdek, manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risidagi qonunning tasdiqlanishini hamda shaffoflik va boshqaruvchanlikni yaxshilashi kerak bo‘lgan axborotchilarni himoya qilish va aktivlarni deklaratsiyalash to‘g‘risidagi qonun loyihalarining ilgari surilishini olqishladi.