Зарядлашнинг бир неча усуллари мавжуд, уларнинг ҳар бири нархи ва зарядлаш тезлигида фарқланади:
- уй розеткасидан 220 вольт;
- қуёш панелларидан;
- махсус зарядлаш станцияларида;
- симсиз зарядловчилардан фойдаланиш.
Масалан, бекатларда зарядлаш нархи 80 дан 200 минг сўмгача ўзгариб туради. Эгаларидан бирининг аниқлик киритишича, у 94 минг сўмдан 28 фоиздан 100 фоизгача ундиришга муваффақ бўлган. Нолдан зарядлаш вақти, эгасининг фикрига кўра, ўртача бир ярим соат давом этади.
Тошкент шаҳрида электромобилни қувватлантириш нархини қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаш мумкин: Бир кВт нархи х Аккумулятор қуввати (кВт/соат) = Зарядлаш нархи.
Электр транспорт воситасини ҳар куни заряд қилишнинг энг қулай ва арзон усули уй тармоғи орқали амалга оширилади. Уланиш учун сизга стандарт 220 вольтли розетка керак бўлади. Электр транспорт воситаси тармоққа махсус кабель орқали уланган. Вилканинг учи розеткага, учи эса автомобилда зарядлаш учун махсус улагичга ўрнатилади. Электр кабелининг стандарт узунлиги 5 метрни ташкил қилади, лекин сиз узунроқ симни сотиб олишингиз мумкин. Электр транспорт воситасини заряд қилиш учун қанча вақт кетиши аккумулятор қувватига боғлиқ. Эътибор беринг, бу энг секин, лекин айни пайтда энг арзон зарядлаш усули.
220В кучланишли уй розеткалари бир фазали оқимдан фойдаланади. Уч фазали электр машинаси жуда тез зарядланади: ярим соат ёки максимал бир соат ичида 100% гача.
[caption id="attachment_86962" align="alignnone" width="960"]
hfghgfhgfh[/caption]
Бироқ электр ёқилғи қуйиш шохобчаларида сиз ҳам автомобилни атиги ярим соат ичида тўлиқ заряд қилишингиз мумкин. Ўзбекистонда бекатлар етишмайди. Биргина TOK BOR бутун мамлакат бўйлаб 125 та доимий тўлқинли тез зарядловчи станцияларни ўрнатди.
Сиз тижорат станцияларида заряд қилишингиз ёки уйда станция ўрнатишингиз мумкин. Уни сайтга қўйишда ҳеч қандай муаммо йўқ. Кўп қаватли уйларнинг аҳолиси уларни ўз ҳовлиларига, тўхташ жойи ёнига жойлаштиради.
Бироқ, мутахассислар тез зарядлаш билан машғул бўлишни тавсия этмайди, чунки бу батареянинг ишлаш муддатини қисқартиради. Электр автомобиль аккумуляторига одатда нима зарар етказади?
Жавоб бор:
- DC станцияларида тез-тез зарядлаш.
- Заряд 20% дан паст ва улаш нолга тенг.
- -15 дан +35 даражагача бўлган ҳароратларда фойдаланиш бўйича тавсияларга риоя қилмаслик.
Мутахассислар, шунингдек, батареяларни фақат 3,3 кВт ёки ундан ортиқ қувватга эга юқори сифатли қурилмаларда зарядлашни тавсия қилади.
Хулоса қилиб айтганда, келинг, электромобилни ҳайдаш қанчалик фойдали эканлигини ҳисоблайлик. Жамоат шохобчаларида электромобилни 100 фоизгача қувватлантириш ўртача 150 минг сўмгача туради. Бу тўлов 480 км масофани босиб ўтиш учун етарли. Шунга кўра, 100 км учун ўртача нарх 31 250 сўмни ташкил этади. Ва бу харажатни, албатта, хорижий автомобилларга бензин қуйиш билан солиштириб бўлмайди.
