Швецияда тамаки чекиш даражаси атиги 5,6% ни ташкил қилади, бу Европа Иттифоқидаги (Европа Иттифоқи) энг паст кўрсаткичдир. Шунингдек, бу йил охирида кўрсаткич 5% дан пастга тушганда чекишдан холи мақомга эришган биринчи мамлакат бўлиш йўлида.
WAI ҳисоботида Швеция чекиш ставкаларининг бундай сезиларли даражада пасайишига қандай эришганлиги ва чекишнинг юқори ставкалари билан курашаётган бошқа мамлакатлар учун қандай сабоқ олиш мумкинлигини ўрганади.
Рекламани тақиқлаш ва сигаретларга юқори солиқлар каби тамаки назоратининг анъанавий усулларига таянадиган кўплаб мамлакатлардан фарқли ўлароқ, Швециянинг ёндашуви снюс (тутунсиз тамаки маҳсулоти), иситиладиган тамаки маҳсулотлари, сигареталар ва оғиз никотин ёстиқчалари каби муқобил никотин маҳсулотларини ҳам ўз ичига олади.
WAI ҳисоботида қайд этилганидек, ушбу стратегия:
Швециядаги соғлиқни сақлаш кампаниялари муқобил никотин маҳсулотлари никотинни бутунлай тарк эта олмайдиган ёки истамайдиган чекувчилар учун хавфсизроқ вариант эканлиги ҳақидаги хабарни муваффақиятли етказди.
Катталар муқобил никотин маҳсулотларини сигареталар сотиладиган жойлардан, шу жумладан умумий чакана савдо дўконларидан ва онлайн чакана сотувчилардан сотиб олиши мумкин.
Барча муқобил никотинли маҳсулотларга ароматлар билан рухсат берилади, гарчи улар сигаретада тақиқланган бўлса ҳам.
Никотин маҳсулотларига қўлланиладиган акциз солиғи сигаретага нисбатан муқобил маҳсулотларнинг нисбий хавфини акс эттиради.
Ушбу стратегия ишлаётганлиги ҳақида далиллар мавжуд. 2006 йилдан 2020 йилгача Швецияда чекиш ставкалари 60 фоизга камайди, бу Европа Иттифоқига аъзо давлатлар орасида энг катта пасайишдир.
Жамоат саломатлигига таъсири ажойиб бўлди, дейилади ҳисоботда. Швецияда саратон касаллиги кам учрайди ва чекишдан ўлим даражаси Европа Иттифоқидаги ўртача кўрсаткичдан анча паст. Бундан ташқари, мамлакат ўпка саратони билан боғлиқ ўлимлар сони энг кам уч мамлакатдан биридир.
Газетанинг таъкидлашича, Швециянинг муқобил никотин маҳсулотларига комплекс ёндашуви чекиш даражасини пасайтиришдаги муваффақиятининг калитидир, чунки фақат анъанавий тамаки назорати чораларини қўллайдиган қўшни давлатлар ўзларининг «чекишсиз» мақсадларидан анча орқада.
Ҳужжатда таъкидланишича, «Швеция тажрибаси кучли мажбурлаш чоралари ва хатти-ҳаракатларнинг босқичма-босқич ўзгаришига ёрдам берувчи чоралар ўртасидаги боғлиқлик муваффақиятидан далолат беради».
Швеция тажрибаси «илҳом нури» деб аталди, агар бошқа давлатлар томонидан такрорланса, «жаҳон миқёсида жамоат саломатлигини яхшилаш» мумкин.
Аввалроқ Тошкентда тамаки истеъмолидан зарарни камайтиришнинг замонавий йўналишлари муҳокама қилинган эди. Тадбир жаҳон мамлакатлари тажрибаси ва энг сўнгги илмий кашфиётлар билан алмашиш борасида мутахассисларнинг саъй-ҳаракатларини бирлаштириш мақсадида ташкил этилди.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги вояга етмаганларга зарар етказишини кўрсатиб, вейп ва иситиладиган тамаки чекишни тақиқлаш лойиҳасини муҳокамага қўйган эди. Қонун лойиҳаси қасддан манипуляция ва фактларни нотўғри кўрсатишдан иборат. «Тамакисоз» тамаки саноати корхоналари уюшмаси уни танқид қилди.
