Жазирама ёз эйфориясини туннинг энг қизғин палласида қулоқ устида асабни бузиб чийиллайдиган чивиннинг ёқимсиз товуши бузади. Бундай вақтларда очиқ ҳавода дам олиш пайтида чивин чақади ва кейин қичишади. Хўш, чивинлар қаерда яшайди? Ҳашаротлар қишлоқларни, массивлар яқинидаги жойларни ва сувни яхши кўради. Ёзда чивинларга қарши курашиш учун терини ва соғлиқни хавфсиз сақлашга ёрдам берадиган махсус маҳсулотларни ғамлаш керак. Агар керак бўлса, яшаш жойини тўлиқ дезинфекция қилиш лозим.
Чивинлар қаерда яшайди ва кўпаяди?
Қон сўрувчиларга ёқимли микроиқлимга эга қулай уйлар керак эмас. Ёзда уларнинг яшаш жойи оқар сувдир. Ҳашаротлар қуйидаги жойларда учиб юради:
Ҳовузлар ва ботқоқлар;
Уй хўжалиги ҳайвонлари фермалари;
Гултуваклар;
Кўлмаклар;
Ёмғир бочкалари;
Декоратив ҳовузлар ёки бассейнлар;
Лаган ва ванналар;
Дренаж ариқлари;
Ҳайвонлар учун идишлар.
Чивинлар яшайдиган ва кўпаядиган яна бир жой: шудринг ёки ёмғир суви тўпланган сатҳдаги ахлат ёки шиналар; ариқлар; ташлаб кетилган далалар; баланд ўтлоқзор.
Кўпайиш жараёнини бошлаш учун ҳашаротлар учун сув тўпланган ҳар қандай идишни топиш кифоя. Қон сўрувчи тухумлар шунчалик кичикки, урғочи уларни сув билан тўлдирилган кичик шиша қопқоғига қўйиши мумкин.
Бунинг ажабланарли жойи йўқ, чивинлардан яширинадиган жой йўқ. Кичик ҳажмига қарамай, ҳашарот бир неча метрга кўтарилишга қодир. Бироқ у жуда баланд кўтарила олмайди. Агар сиз кўп қаватли уйнинг юқори қаватида қон сўрувчини учратган бўлсангиз, у шамоллатиш қувури орқали у ерга кўтарилган бўлиши мумкин. Ахир, дам олиш учун парвоз пайтида ҳашаротлар юзага ёпишади. Шундай қилиб, у максимал баландликка етади.
Шаҳарларда ёзда чивинлар кўпайиш учун намлик юқори бўлган жойлардан фойдаланади. Масалан, канализация, омборхоналар. Агар сизнинг уйингиздаги омборхонани қисман ёки тўлиқ сув босган бўлса, унда сиз биринчи иссиқ кунларданоқ чивинларни кўришингиз мумкин. Худди шу нарса кўп қаватли бинонинг нам, иссиқ жойларига ҳам тегишли.
Ёзда чивинлар билан қандай курашиш мумкин?
Уйда сиз қўрқитиш воситалари ёки халқона усуллар ёрдамида чивинларга қарши курашишингиз мумкин. Масалан, деразага тўрли қоплама ёки ичкарига киришга тўсқинлик қилувчи бошқа нарса ўрнатиш керак. Яна бир усул ҳашаротлар учун лампалардир.
Чивинлар нимага чидай олмайди?
Ҳашаротлар кучли ҳидни ёқтирмайди. Бу очиқ ҳавода дам олишга халақит берадиган барча қон сўрувчи жонзотларга тегишли. Сиз бундан фойдаланишингиз ва ўзингиз учун кучли ароматик композицияни яратишингиз мумкин.
Ҳашаротлар инсон танасининг ҳидига ва терисига таъсирчан бўлади, шунинг учун табиий тана ҳидларини ниқоблашга ҳаракат қилишда мантиқ бор. Бунинг учун ванилин жуда қўл келади. Бироз ваниллинни сувда эритиб, тананинг очиқ жойларига суриш керак. Бундан ташқари, кийимингизни пуркашингиз мумкин — ҳид унда узоқроқ қолади.
Эфир мойлари. Энг самарали тўғридан-тўғри прессланган ёғлардир, лекин улар энг қиммат ҳисобланади. Бироқ арзонроқ мойлар ҳам қон сўрувчиларни қайтариш вазифасини бажара олади.
Чивинлар цитронелла, чиннигул, лаванда, геран, лемонграсс, эвкалипт, райҳон, апельсин ва лимон эфир мойларининг ҳидини ёқтирмайди. Ёғларни аралаштириш мумкин — бу самарадорликни оширади ва қўшимча равишда сиз ўзингизнинг дидингизга мос келадиган композицияни яратишингиз мумкин.
Чивинларга қарши тавсия этилган яна бир восита — ярмидан кесилган апельсин. Апельсин ичига чиннигул зираворларини тиқиш ва уни столга қўйиш керак. Эфир мойлари буғланганда, апельсин учувчи жонзотларни қайтаради.
Шуни ҳам унутмангки, эркак чивинлар қон билан эмас, гулчанг билан озиқланади ва ўсимликларнинг чангланишида иштирок этади. Чивин чақиши натижасида асоратлар пайдо бўлиши мумкинлигига қарамай, олимлар бу ҳашаротлар қон айланишини яхшилаши ва одамни майда капилляр қон қуйқаларидан халос қилиши мумкинлигини қайд этади.
