Халқаро тадқиқотчилар гуруҳининг кенг кўламли ҳисоботида касаллик ва ўлимга қарши глобал курашнинг 30 йиллиги сарҳисоб қилинди.
Олимлар 204 мамлакат ва ҳудудларда кутилаётган умр кўриш давомийлиги ва ўлимнинг 288 сабабини кўриб чиқдилар. Таҳлил учун аҳолини рўйхатга олиш маълумотлари, фуқаролик ҳолати далолатномалари, тиббиёт муассасалари статистикаси ва бошқа бир қатор манбалардан фойдаланилди.
Тож зарбаси
Дунё бўйича 1990-2019 йилларда ўртача кутилаётган умр кўриш давомийлиги 7,8 йилга ошган. Аммо бу ерда пандемия бошланди, шунинг учун 1990-2021 йилларда ўсиш бироз паст бўлди - 6,2 йил. Натижада, ўртача кутилаётган умр кўриш давомийлиги 71,7 ёшга етди. Таққослаш учун: 1950 йилда у атиги 49 ёшни ташкил этган.
2019 йилда ўлимнинг асосий 10 та сабаби жуда одатий бўлиб туюлди. Камайиб бориш тартибида булар юрак ишемик касаллиги, инсульт, ўпканинг сурункали обструктив касаллиги, пастки нафас йўллари инфекциялари, неонатал бузилишлар (яъни ҳаётнинг биринчи ойида ўлимга олиб келадиган ҳар қандай сабаблар), Алсгеймер касаллиги ва бошқа деменциялар, ўпка саратони, диабет, сурункали буйрак касалликлари ва ниҳоят диарея (одатда ичак инфекциялари билан боғлиқ).1990 йилда ҳам худди шундай рўйхат мавжуд эди. Бироқ бу ерда рейтингга COVID-19 кириб келди. 2021 йилда янги касаллик ишемиядан кейин иккинчи ўринга чиқиб, инсультни учинчи ўринга суриб қўйди.
Ўлим географияси
Айрим мамлакатлар учун бошқа ҳудудларда экзотик кўринадиган касалликлар жиддий муаммо бўлиб қолаётганлиги сир эмас. Қуйи нафас йўллари инфекциялари, ичак инфекциялари, безгак, ОИТС, сил, қизамиқ, неонатал касалликлар ва бошқалар кучли географик алоқадорликка эга.
