2024 йил 1 октабр ҳолатига кўра, Ўзбекистонда якка тартибдаги тадбиркорлар сони 4,083 миллион кишига етди, бу ўтган йилга нисбатан 86,8 фоизга кўпдир, дейилади Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳисоботида.
Айни пайтда якка тартибдаги тадбиркорларнинг 57 фоизини эркаклар, 43 фоизини аёллар ташкил этади. Ҳудудлар бўйича биринчи учликка Самарқанд вилояти – 470 мингдан ортиқ, Қашқадарё вилояти – 413 мингдан ортиқ ва Тошкент вилояти – 378 мингдан ортиқ киши кирди. Ундан кейинги ўринларда Андижон вилояти – қарийб 371 минг ва Тошкент – 365 мингдан ортиқ.
Ўсиш суръатлари энг юқори бўлган соҳалар қаторига маиший хизмат кўрсатиш (йилга нисбатан ўсиш – 133,6 фоиз, 987,4 минг киши якка тартибдаги тадбиркорлар), истеъмол товарлари ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатиш (113,5 фоиз, 203,5 минг) ҳамда ахборотлаштириш соҳасида хизматлар кўрсатилди. ва коммуникация технологиялари (96,7%, 51,6 минг).
462 минг киши ижтимоий хизматлар (ўсиш 65,7 фоиз), қишлоқ хўжалиги хизматлари – 1,027 миллион (ўсиш 51,1 фоиз), саноат хизматлари – 380 минг (ўсиш 48,5 фоиз) соҳаларида банд.
Автомобил транспортида йўловчи ташиш соҳасида ишлаш учун рўйхатга олинган фуқаролар сони жорий йил бошидан буён 344,7 минг нафарга кўпайиб, 611,6 минг нафарга етди (ўсиш 2 баробардан ортиқ).
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонда 2024 йилда якка тартибдаги тадбиркорлар йиллик даромади 100 миллион сўмдан ошса, солиқ тўлашлари шарт. Шу вақтга қадар якка тартибдаги тадбиркорлар учун солиққа тортиш тизими соддалаштирилган эди: улар йилига бир асосий ҳисобланган қиймат (БРВ) миқдорида фақат ижтимоий солиқ тўлайдилар. Уларнинг даромадлари шахсий даромад солиғидан (НДФЛ) озод қилинди.
Эндиликда якка тартибдаги тадбиркорнинг йиллик даромади 100 миллион сўмдан ошмаса, у имтиёзли мақомни сақлаб қолган ҳолда жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғидан ҳам озод қилинади. Бироқ, агар бу чегара ошиб кетган бўлса, ўзини-ўзи иш билан таъминловчи шахс якка тартибдаги тадбиркорлар билан бир хил асосда солиқ тўлаши шарт. Бу солиқ ҳисобини юритиш ва солиқ органларига тегишли ҳужжатларни тақдим этиш зарурлигини назарда тутади.
