Bugun, 10-dekabr kuni Oʻzbekistonda Respublika madhiyasi qabul qilingan kun nishonlanmoqda.
Oʻzbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi bayroq va gerb bilan bir qatorda mamlakatning rasmiy ramzlaridan biridir. U 1992-yil 10-dekabrda Oliy Kengashning 11-sessiyasida qabul qilingan “Oʻzbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi toʻgʻrisida”gi qonun bilan tasdiqlangan.
Madhiya uchun turli variantlar taklif etilgan boʻlsada, yakuniy matn 1992-yilda shoir Abdulla Oripov tomonidan yozilgan. Madhiya musiqasi 1947-yilda bastakor Mutal Burxonov tomonidan yaratilgan Oʻzbekiston SSR madhiyasidan olingan. Shunday qilib, Oʻzbekiston Belarus va Tojikiston bilan bir qatorda oʻzining milliy madhiyasida sovet madhiyasi ohangini saqlab qolgan. SSSRning boshqa sobiq respublikalari yangi kuylarni tanlaganlar.
2019-yilda oʻzbek yozuvchisi Oʻroz Abdurazzoqov birinchi marta madhiya matnini asl ohangga toʻliq mos holda rus tiliga tarjima qildi. Prezident Shavkat Mirziyoyev 2020-yildagi nutqida ushbu tarjimadan iqtibos keltirdi: “Davlat madhiyasida shunday teran maʼnoli satrlar bor: ”Ajdodlar mardona ruhi senga yor! Ulugʻ xalq qudrati joʻsh urgan zamon, olamni mahliyo aylagan diyor!“ deya milliy birlik haqidagi satrlarning ahamiyatini taʼkidlab oʻtdi.
Oʻzbekiston Milliy simfonik orkestri tomonidan yozib olingan versiya madhiyaning etalon ijrosi hisoblanadi. 2006-yilda madhiyaning toʻrtta rasmiy varianti yaratildi: ”tantanavor“, ”oddiy“, ”yoshlar uchun“ va ”soʻzsiz".
Qonunga koʻra, madhiya quyidagi hollarda ijro etiladi:
Prezident inauguratsiyasi marosimida;
Oliy Majlis sessiyalarida;
Tantanali tadbirlar va davlat bayramlari paytida;
Radio va televideniyeda eshittirishlar boshlanishidan oldin va tugagandan soʻng;
Davlat bayrogʻi koʻtarilganda;
Xorijiy davlat rahbarlarining rasmiy tashrifi vaqtida;
Harbiy marosimlarda;
Taʼlim muassasalarida oʻquv yilining ochilishi va yopilishida;
Sport musobaqalarida.
Madhiya ijro etilayotganda barcha hozir boʻlganlar oʻng qoʻllarini koʻksiga qoʻyib, tik turib tinglashlari shart. Harbiy kiyimdagi shaxslar qoʻllarini bosh kiyimlariga tekkizib hurmat bajo keltiradi.
