Toshkentdagi bir nechta elektr quvvatlash stansiyalari operatorlari “Hududiy elektr tarmoqlari” (HET) davlat kompaniyasi xodimlari tomonidan ularning obektlari ommaviy ravishda o‘chirilgani haqida ma’lum qildi. Bundan tashqari, Kadastr agentligi stansiyalar noqonuniy o‘rnatilganini aytib, ularni demontaj qilishni talab qilmoqda.
Tadbirkorlarning so‘zlariga ko‘ra, amaldorlarning harakatlari, ayniqsa, elektromobillar uchun infratuzilmani rivojlantirish bo‘yicha davlat dasturi fonida kutilmagan bo‘ldi. Hukumat qaroriga ko‘ra, 2025-yil yakuniga qadar O‘zbekistonda 32 mingdan ortiq quvvatlash stansiyalarini o‘rnatish rejalashtirilgan.
Biroq, dekabr oyining boshidan zaryadlash stansiyalari operatorlari ommaviy uzilishlarga duch kelishdi. Bir necha kompaniya vakillari har bir korxonaning 20 ga yaqin stansiyasi elektr ta’minotidan uzilganini ma’lum qildi. Ularning aksariyati savdo markazlari, supermarketlar va mehmonxonalar yonida joylashgan.
Operatorlar obekt egalari bilan shartnomalar tuzadi, ularning transformatorlaridan foydalanadi va HET tizimida ro‘yxatdan o‘tadi. Shunga qaramay, mutasaddilar stansiyalar vositachilar orqali emas, balki to‘g‘ridan-to‘g‘ri elektr tarmog‘iga ulanishi kerakligini ta’kidlamoqda.
Biznesmenlarning ta’kidlashicha, HET quvvat yetishmasligi yoki har bir obekt uchun alohida podstansiya qurishni talab qilib, stansiyalarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri ulashdan bosh tortadi. Ba’zida uzilish sababi elektr energiyasi uchun qarzlar deb aytiladi, ammo operatorlar xususiy transformatorlardan foydalanish uchun o‘z vaqtida haq to‘lashlarini talab qilishadi.
Bundan tashqari, Kadastr agentligi stansiyalar mehmonxonalar yoki savdo markazlariga tegishli bo‘lmagan avtoturargohlarda joylashganligi bilan izohlab, ularni demontaj qilishni talab qilmoqda. Tadbirkorlar bunday obektlar uchun yer ijarasining aniq qoidalari yo‘qligidan norozi bo‘lib, amaldorlar yil davomida ularning so‘rovlariga e’tibor bermagani, lekin yil oxirida to‘satdan faollashganini ta’kidlashmoqda.
Spot’ning O‘zbekiston Energetika vazirligiga tayanib yozishicha, vazirlik zaryadlash stansiyalari uchun qandaydir cheklovlar joriy etilganini rad etgan. Vazirlik matbuot kotibi Hasan Toshxo‘jayevning ta’kidlashicha, vazirlik, aksincha, elektromobillarni ommalashtirishni qo‘llab-quvvatlaydi.
Hukumat ma’lumotlariga ko‘ra, mamlakatda quvvatlash stansiyalari soni joriy yilning may oyidan dekabr oyiga qadar deyarli ikki baravar ko‘paygan. Toshkentda 500 ta yangi obektning qariyb 60 foizi faoliyat ko‘rsatmoqda. Shuningdek, yozda prezident Shavkat Mirziyoyev bunday stansiyalar uchun tungi tarif joriy etilishini e’lon qilgani xabar qilingan.
O‘zLiDeP partiyasi deputati Nuriddin Sultonov Energetika vazirligi va Kadastr agentligiga zaryadlash stansiyalarining o‘chirilishi va demontaj qilinishi sabablarini tushuntirishni so‘rab so‘rov yubordi. Deputatning so‘zlariga ko‘ra, mamlakatda elektromobillar sonining ko‘payishi infratuzilmani rivojlantirishni talab qiladi va mansabdor shaxslarning harakatlari ilgari qabul qilingan qarorlarga ziddir.
Hukumatning 2022 yil dekabrdagi qarorida zaryadlash stansiyalari savdo markazlari, yoqilg‘i quyish shoxobchalari va boshqa jamoat obektlari infratuzilmasining majburiy qismi bo‘lishi kerakligi ko‘rsatilgan. Biroq, ko‘plab tadbirkorlar qarzdorlik mavjud bo‘lmaganiga qaramay, obektlarning o‘chirilishiga duch kelishdi.
Vaziyat tadbirkorlar va elektromobillardan foydalanuvchilar o‘rtasida keng rezonansga sabab bo‘ldi va uning keyingi rivojlanishi savol ostida qolmoqda.
