O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi 13-yanvar kuni soat 9:30 da Komil Allamjonovga suiqasddan so‘ng jamoat tartibini buzganlikda ayblanib, 15 sutkaga qamoqqa olingan yetti nafar fuqaroning ishi bo‘yicha taftish tartibida ochiq majlis o‘tkazishi kerak edi.
Himoya ayblovlar soxtalashtirilgan, videoyozuvlar va guvohlarning ko‘rsatmalari esa hibsga olinganlarning aybsizligini isbotlamoqda.
Natijada o‘sha kuni protokol tuzgan uchastka xodimi chaqirilishi uchun majlis qoldirildi. Endi u 23-yanvarda bo‘lib o‘tadi.
Ayblanuvchilarning advokati Davron Saidov jurnalistlar oldida so‘zga chiqdi. Uning nutqini taqdim etamiz:
“Salom! Mening ismim Davron Saidov, advokatman. Men 2024-yil 26-oktyabr kuni 25 oktyabrdan 26-oktyabrga o‘tar kechasi suiqasd sodir etilgan Komil Ismoilovich Allamjonov qurshovida bo‘lganligi sababli ma’muriy javobgarlikka tortilgan yetti nafar fuqaroning manfaatlarini himoya qilaman.
Kun davomida ushbu yetti nafar fuqaro, shu jumladan, qo‘riqchilar, haydovchi, oshpaz, xo‘jalik mudiri, ularning sodir etilgan jinoyatga munosabatini aniqlash maqsadida tezkor-tergov guruhi a’zolari tomonidan jalb etilgan. Kun bo‘yi ular bu borada o‘z tushuntirishlarini berishdi.
Biroq, noma’lum sabablarga ko‘ra, 26 oktyabr kuni kechqurun, ular bilan barcha muolajalar tugagandan so‘ng, uylarida bo‘lganlarida, ular yana Qibray tumani IIBga chaqirtirildi. Qibray tuman IIBda ularga mayda bezorilik sodir etganliklari to‘g‘risidagi hujjatga imzo chekishni taklif qilishdi. Ushbu hujjatlarni imzolash rad etilgach, ular Qibray tuman sudiga olib ketilgan. Ularga advokat berilmagan, ular sud tomonidan eshitilmagan. Sudya ularga nisbatan 15 sutkaga ma’muriy qamoq jazosi qo‘llanilishi haqidagi o‘z hukmini shunchaki o‘qib eshittirdi. Agar ular bunga rozi bo‘lmasa, hibsga olish ustidan yuqori instansiya sudiga shikoyat qilishlari mumkin.
2024-yil 3-noyabrga qadar ularning oldiga advokatlar kiritilmagan, ular sud hujjatlari ustidan shikoyat qilish imkoniyatiga ega bo‘lmagan. Komil Ismoilovich Allamjonov bu fuqarolarni himoya qilishga kirishishimni so‘rab menga murojaat qildi.
Men ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish bo‘yicha qaror bilan tanishib chiqdim va so‘rov orqali shu narsa ma’lum bo‘ldiki, aslida shu kuni ma’muriy huquqbuzarlik hodisasi sodir bo‘lmagan. Ya’ni, ushbu fuqarolar Qibray tumani “Arg‘in” kafesi qarshisida spirtli ichimliklar ichib, mayda bezorilik sodir etilgani aytilmagan. Uchastka xodimi ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish bo‘yicha bayonnoma tuzgan va shu tariqa ular ma’muriy qamoqqa olingan.
Apellatsiya shikoyati berilgandan so‘ng, apellyatsiya instansiyasi sudi ularni sud majlisi zaliga taklif qilishdan bosh tortdi. Holbuki, Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks sud majlislariga shaxsan kelishni nazarda tutadi va bu qoidadan istisnolar yo‘q. Sud ma’muriy qamoqqa olingan shaxslarning ishtirokini ta’minlashi shart. Bu sudning majburiyati va bunda hech qanday istisno yo‘q. Biroq, ular ham apellyatsiya instansiyasi sudiga taklif qilinmadi va 15 kunlik ma’muriy qamoqni oxirigacha o‘tashga majbur bo‘ldi.
Umid qilamanki, bu ish pretsedent bo‘ladi, chunki ushbu fuqarolarni ma’muriy qamoqqa olish jarayonida sud-huquq tizimimizda ko‘plab kamchiliklar aniqlandi. Xususan, advokatlarning o‘z himoyasi ostidagi shaxslar bilan uchrashish imkoniyati ta’minlanmayapti. Shu bilan birga, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida advokaturaga bag‘ishlangan maxsus bob kiritilgan. Konstitutsiyamizda ushbu bobning mavjudligi katta yutuqdir, ammo bu konstitutsiyaviy normalar baribir ish boshlashi uchun vaqt keldi. Buning uchun advokatlarning o‘z himoyasi ostidagilar bilan uchrashuvlariga to‘sqinlik qiluvchi ko‘plab qonunosti hujjatlarini bekor qilish kerak. Advokatlar o‘z himoyasi ostidagi shaxslar bilan uchrashish imkoniyatiga ega bo‘lmagan sharoitda, biz ushbu ishda kuzatgan turli xil o‘zboshimchaliklarga sharoit yaratiladi, ya’ni sud jarayoni Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksda belgilangan normalarni buzgan holda o‘tkazilgan. Ularni ma’muriy qamoqda saqlash ham milliy qonunchilikka, ham Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining xalqaro majburiyatlariga zid edi. Fuqarolarimiz odil sudlov huquqidan mahrum etildi.Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risida bayonnoma tuzgan mansabdor shaxs mustaqil harakat qilmagani yaqqol ko‘rinib turibdi. Bunday buyruqni kim berganligi masalasi tergov doirasida o‘rganilishi kerak.
Bundan tashqari, biz Bosh prokuraturaga ularni qamoqda saqlash davrida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan tazyiq yoki boshqa noqonuniy xatti-harakatlarni tekshirishni so‘rab, yozma murojaat yo‘lladik. Shikoyatimizni ko‘rib chiqqandan so‘ng batafsil tushuntirish bera olishimizni kutamiz.
Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktning 7-moddasi kabi xalqaro huquq normalaridan kelib chiqadigan bo‘lsak, jismoniy yoki ma’naviy tazyiqni o‘z ichiga olgan har qanday harakatlar qiynoqqa solish yoki qadr-qimmatni kamsituvchi muomala sifatida tasniflanadi”.
Eslatib o‘tamiz, 26 oktyabr kuni O‘zbekiston prokuraturasi mamlakatning Toshkent viloyatida ikki noma’lum shaxs Range Rover avtomobilini o‘qqa tutgani haqida xabar bergan edi. Avtomobilda O‘zbekiston prezidenti administratsiyasi axborot siyosati departamentining sobiq rahbari Komil Allamjonov bo‘lgan.
Keyinchalik matbuotda qandaydir "chechen izi" haqida mish-mishlar tarqaldi. Checheniston rahbari Ramzan Qodirov O‘zbekistonda sobiq amaldor o‘tirgan avtomobilni o‘qqa tutishdagi "chechen izi" haqidagi bayonotlarni asossiz deb atadi.
Bu voqeaga O‘zbekiston ekologiya vaziri maslahatchisi va sobiq deputat Rasul Kusherbayev ham munosabat bildirdi, u xorijiy amaldorlarning respublikaga "hujumlari"ga tez-tez munosabat bildiradi.
26-dekabr kuni Checheniston rahbari Ramzan Qodirov xabar e’lon qildi, unda u suiqasd ishi bo‘yicha "chechen izi" haqidagi ma’lumotni rad etganini aytdi. Shuningdek, u davlat amaldori, O‘zbekiston ILMA rahbari Dmitriy Li va prezident administratsiyasining sobiq xodimi Komil Allamjonovga "agar ular jabrlanganlarni o‘ynashni to‘xtatmasalar, bizning an’analarimizga ko‘ra javob berishlari" bilan tahdid qildi. Qodirov, shuningdek, ushbu voqeani sinchkovlik bilan tekshirish bilan bir qatorda, ushbu voqea bilan shug‘ullanayotgan tergovchilarga nisbatan ham xizmat tekshiruvi o‘tkazilishi zarurligini ta’kidladi.
Keyinroq O‘zbekiston Bosh prokuraturasi "chechen izi" haqidagi nazariyani tasdiqladi va suiqasd ishi Harbiy sudga topshirildi.
