Vazirlar Mahkamasining “Bino va inshootlarning zilzilabardoshligini oshirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi.
Hujjatda mamlakat mintaqalari, jumladan, Toshkent bo‘yicha seysmik faollik jadvali keltirilgan; 7-9 magnitudali zilzilalar xavfi mavjud.
Rejalarga seysmik tahdidlardan himoyalangan yangi binolar qurish, shuningdek, mavjud bino va inshootlarning seysmik chidamliligini oshirish kiradi.
III va IV xavfli toifalarga kiruvchi yangi qurilish maydonchalarida bino va inshootlarning yuk ko‘taruvchi konstruksiyalari uchun avtomatik monitoring moslamalari o‘rnatilishi kerak. III va IV xavfli toifalarga kiruvchi obektlar uchun mintaqaviy akselerogrammalarga asoslangan loyihalash va qurish tartibi joriy etilishi kerak.
Qurilish vazirligi xorijiy mutaxassislarni taklif qilib, ilg‘or zilziladan himoya qilish tizimiga ega eksperimental binoni loyihalashtiradi. Binoning qurilishi va sinovdan o‘tkazilishi 2027-yilga mo‘ljallangan.
Ilmiy institutlar (shu jumladan, Fanlar akademiyasi va ixtisoslashtirilgan ilmiy-tadqiqot institutlari) ekspert baholashlarini o‘tkazish huquqiga ega bo‘ladi; boshqa ixtisoslashgan ilmiy-tadqiqot tashkilotlari va universitetlarni jalb qilishga ruxsat beriladi.
Bundan tashqari, 2026-yil 1-fevraldan boshlab:
• seysmik chidamlilik bo‘yicha ilmiy hisobot olish uchun to‘lov 50% ga kamayadi;
• bir xil seriyadagi obektlar uchun ilmiy hisobot bir marta haq evaziga beriladi, keyingi o‘xshash obektlar uchun esa hisobotlar bepul beriladi.
Seysmik chidamlilik bo’yicha ilmiy xulosalar berish Shaffof qurilish milliy axborot tizimiga integratsiya qilinadi.
Moliyaviy jihatlar ham taqdim etiladi:
-
loyihaga xarajatlarni kiritish — qurilish/rekonstruktsiya qilishni tasdiqlashda instrumental va texnik tadqiqotlar va seysmologik ishlar uchun xarajatlar loyiha-smeta hujjatlarida hisobga olinishi kerak.
-
Imtihonlar uchun to‘lovlarning kamayishi — seysmik qarshilik masalalari bo‘yicha ilmiy yakuniy imtihonlarni o‘tkazish uchun to‘lovlar 50% ga kamaytirildi.
-
Seriyali obyektlar uchun bir martalik to‘lov — shunga o‘xshash seriyali obektlar uchun ilmiy hisobot bir marta taqdim etiladi; boshqa obektlar uchun bir xil ilmiy hisobotlar uchun takroriy to‘lovlar olinmaydi.
-
Olingan mablag‘larni sarflash — to‘lovdan tushgan mablag‘larning bir qismi ishchilarni ijtimoiy himoya qilishga (taxminan 25%), asosiy qismi (75%) — texnik bazani mustahkamlashga va uslubiy/texnik barqarorlikni ta’minlashga (uskunalar sotib olish, modernizatsiya qilish va boshqalar) yo‘naltirilishi mumkin.
-
Davlat va tashqi yordam — zarur hollarda, modernizatsiya va ilmiy-amaliy sinovlar uchun davlat byudjeti, davlat muassasalarining kafolatlari va tashqi investisiya fondlari mablag‘lari hisobidan moliyalashtiriladi.
