CMWP Uzbekistan Toshkentdagi ofis ko‘chmas mulk bozorida 2024-yil yakunlarini sarhisob qildi. Tahlil 2024-yilning yanvar-dekabr oylari oralig‘ida to‘plangan ma’lumotlar va ularni 2023-yil ko‘rsatkichlari bilan taqqoslashga asoslangan.
Yangi qurilish va ijaraga beruvchilar strategiyasi
O‘tayotgan yilda yangi ofis ko‘chmas mulk obektlari faol ishga tushirilishi kuzatildi. Biroq, ijaraga beruvchilar hali ham binolarni bezatishga sarflanadigan mablag‘larni minimallashtirmoqda, bu esa ularning to‘ldirilish sur’atini sekinlashtiradi. Bu ijarachilarning moslashuvchan ofis xonalari va tayyor pardozlangan xonalarga bo‘lgan qiziqishini kuchaytiradi, ular mijozlarni tezroq topadi.
A toifadagi ofislar: bo‘sh ish o‘rinlari o‘sishi va ijara stavkalari
A toifadagi ofis ko‘chmas mulk segmenti barqaror rivojlanishni namoyish etadi. Taklif hajmi 128 ming kv.m. ga yetdi, egalarining o‘z ehtiyojlari uchun foydalanadigan Built-To-Suit (BTS) obektlarini hisobga olmaganda. BTSni hisobga olgan holda segmentning to‘liq hajmi 262 ming kvadrat metrni tashkil etadi.
Taklifning o‘sishiga qaramay, bozor, ayniqsa, xalqaro ijarachilar talab qiladigan sifatli pardozlangan ofislarning yetishmasligini boshdan kechirmoqda. Shunga qaramay, A toifasidagi bo‘sh ish o‘rinlari darajasi sezilarli darajada oshdi: 2023-yildagi 17,6 foizdan (15,1 ming kv.m) 2024-yilda 58,2 foizgacha (74,7 ming kv.m). Buning asosiy sababi katta hajmdagi yangi maydonlarning ishga tushirilishi, shu jumladan, hali ishga tushirilmagan, lekin ijara uchun mavjud bo‘lgan maydonlarning ishga tushirilishi bo‘ldi.
A toifadagi segmentda o‘rtacha ijara stavkasi oyiga bir kvadrat metr uchun 34,3 dollarni tashkil etdi, bu o‘tgan yilgi ko‘rsatkichdan (3,6 foiz) yuqori (33,1 dollar). Biroq, mulkdorlar o‘rtasida raqobatning kuchayishi 2025-yilda stavkalarning biroz pasayishiga olib kelishi mumkin.
V toifadagi ofislar: barqaror talab va narxlarning o‘sishi
V sinf, ayniqsa, bank, IT, FMCG va telekommunikatsiya kompaniyalari o‘rtasida ofis ko‘chmas mulklarining eng ko‘p talab qilinadigan segmenti bo‘lib qolmoqda. Taklif hajmi BTSni hisobga olmagan holda 344,7 ming kv.m. ni va BTS obektlarini hisobga olgan holda 392 ming kv.m. ni tashkil etadi.
B toifasidagi o‘rtacha ijara stavkasi o‘tgan yilga nisbatan 10,1 foizga oshib, oyiga bir kvadrat metr uchun 24 dollarga yetdi (2023-yilda 21,8). Bo‘sh ish o‘rinlari 3,5% dan 12,7% gacha (43,8 ming kv.m) oshdi. Yil boshida bir qator obektlarni rekonstruksiya qilish uchun yopilishi bo‘sh ish o‘rinlarining ko‘payishiga ta’sir ko‘rsatdi.
Bashoratlar
Kelgusi yilda ijaraga beruvchilar o‘rtasida raqobat kuchayishi kutilmoqda, bu ijara stavkalarining pasayishiga ta’sir qilishi mumkin, ayniqsa premium ofislar segmentida. Shu bilan birga, sifatli pardozlangan maydonlarga bo‘lgan talab obektlarni muvaffaqiyatli to‘ldirishning asosiy omili bo‘lib qoladi.
CMWP Uzbekistan — tijorat ko‘chmas mulk sohasida, shu jumladan investisiyalar va ijara bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatuvchi xalqaro konsalting kompaniyasi.
