Soʻnggi yillarda BAA va Oʻzbekiston oʻrtasidagi hamkorlik dinamikasi sezilarli darajada faollashib, ikki mamlakat oʻrtasidagi hamkorlik koʻlamini strategik darajaga olib chiqdi. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev, Birlashgan Arab Amirliklari Prezidenti Shayx Xalifa bin Zoid Ol Nahayon va BAA Bosh vaziri va Dubay hokimi Muhammad bin Roshid Ol Maktum oʻrtasidagi doʻstlik aloqalari ikki mamlakat oʻrtasidagi munosabatlarning rivojlanishiga kuchli turtki boʻlib xizmat qilmoqda.
Oʻzaro ishonch turli sohalarda - savdo-iqtisodiy, investitsiyaviy, sanoat, ilmiy-texnikaviy va madaniy sohalarda hamkorlikni keng koʻlamda rivojlantirish uchun zamin yaratadi.
Shavkat Mirziyoyevning shu hafta boʻlib oʻtgan tashrifi doirasida Amirliklarning yetakchi kompaniyalari bilan, asosan, yuqori texnologik tarmoqlarda yangi loyihalar portfeli shakllantirildi.
Iqtisodiy hamkorlikning yangi modelining asosiy yoʻnalishlari aniqlandi: sunʼiy intellekt, raqamlashtirish, “yashil” energetika, shaharsozlik va infratuzilma, turizm, xususiy biznes.
2025-2027-yillarni “Oʻzbekiston va BAA oʻrtasidagi iqtisodiy sheriklikning yangi davri” deb eʼlon qilish taklifi qoʻllab-quvvatlandi.
2030-yilga borib oʻzaro savdo hajmini 10 barobarga oshirib, investitsiya portfelini 50 milliard dollarga yetkazish choralari koʻriladi.
Ikki mamlakat ishbilarmon doiralari oʻrtasidagi aloqalarni yanada mustahkamlash va BAA kompaniyalarining Oʻzbekistondagi investitsiyaviy faoliyatini kengaytirishdan manfaatdorlik bildirildi.
Ikki mamlakat oʻrtasidagi investitsiyaviy hamkorlik anʼanaviy va muqobil energetika, infratuzilma, kimyo sanoati, geologiya, IT, qishloq xoʻjaligi, transport va logistika sohalarini qamrab olgan.
Bugungi kunda Oʻzbekistonda BAA kapitali ishtirokida 337 ta korxona faoliyat koʻrsatmoqda, shundan 114 tasi qoʻshma korxona, 223 tasi xorijiy korxona hisoblanadi. 2023-yilda investitsiya loyihalarini amalga oshirish uchun 1,08 milliard dollar, 2024-yilda esa 1,5 milliard dollardan ortiq mablagʻ oʻzlashtirildi.
Bular Masdar, Taqa, ADQ, Mubadala, AD Ports, DP World, Tadweyer, TWS, Abu-Dabi taraqqiyot jamgʻarmasi va boshqa BAAdagi yirik hamkor kompaniyalar bilan loyihalardir.
Har bir loyihaning borishi ikki mamlakat rahbarlarining shaxsiy nazorati ostida boʻlib, bu ikki tomonlama munosabatlarning strategik xususiyatini tasdiqlaydi.
Mamlakatlar qoʻshma tashabbuslarni shakllantirish, kelishish va amalga oshirishning anʼanaviy mexanizmlari bilan cheklanib qolmayapti. Biz yoʻlimizda davom etdik. Samarali moliyalashtirish vositalarini yaratish muhimligidan kelib chiqib, Oʻzbekiston Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasi va Abu-Dabi taraqqiyot jamgʻarmasi oʻrtasida “Oʻzbekiston-BAA investitsiya kompaniyasi” tashkil etildi.
Bugungi kunda kompaniyaning investitsiya portfeli 200 million dollarni tashkil etadi. Bular tibbiyot, geologiya, qishloq xoʻjaligi va turizm sohalarida umumiy qiymati 192,5 million dollarlik 7 ta loyihadir. Qiymati 140 million dollar boʻlgan 9 ta loyiha ishlab chiqilmoqda.
Oʻzaro savdoni rivojlantirish borasida koʻp ishlar qilinmoqda. 2021-yildan boshlab BAA va Oʻzbekiston oʻrtasidagi oʻzaro tovar ayirboshlash hajmi barqaror ravishda yiliga oʻrtacha 20 foizdan koʻproqqa oʻsib bormoqda va 2024-yil yakuniga koʻra 650 million dollarga yaqinlashdi. Ushbu raqam ikki davlatning iqtisodiy salohiyatini mutlaqo aks ettirmaydi, shuning uchun oʻzaro savdo toʻsiqlarini bartaraf etish, tashish narxini pasaytirish, ruxsat berish tartib-taomillarini soddalashtirish va savdo taʼminotini tarif-notarif tartibga solish boʻyicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Oʻzbekiston delegatsiyasi 2021-yil 30-sentyabrdan 2022-yil 31-martgacha boʻlib oʻtgan “Dubai Expo” xalqaro koʻrgazmasida milliy pavilon bilan ishtirok etdi.
Bugungi kunda tovarlar nomenklaturasiga oziq-ovqat mahsulotlari, nooziq-ovqat xomashyosi, mineral yoqilgʻi, mashina va transport uskunalari, turli xil sanoat mahsulotlari va xizmatlar kiradi. Sanoat salohiyatining rivojlanish darajasi bilan bogʻliqlikda bu roʻyxat yaqin yillarda sezilarli darajada kengaytiriladi, deb aytishga barcha asoslar bor.
Oʻzbekiston muntazam ravishda Amirliklarda “Road Show” oʻtkazmoqda, unda davlat obyektlarini xususiylashtirish dasturi imkoniyatlari, yangi istiqbolli investitsiya loyihalari, shu jumladan DXSH tamoyillari namoyish etilmoqda.
Savdo-iqtisodiy va ilmiy-texnikaviy hamkorlik boʻyicha hukumatlararo komissiya faoliyat koʻrsatmoqda. Muntazam ravishda komissiya yigʻilishlari oʻtkazilib, unda ikki mamlakat vazirlik va idoralari rahbarlari ikki tomonlama hamkorlikning barcha masalalari, jumladan, qoʻshma loyihalarni amalga oshirishning borishi, oʻzaro savdoni kengaytirish chora-tadbirlari, taʼlim dasturlarini amalga oshirish, moliyaviy hamkorlik va boshqa masalalar boʻyicha “soatlarni solishtiradi”.
Oʻzbekiston va BAA geografik jihatdan qoʻshni boʻlmasada, transport va logistika sohalarida hamkorlikni izchil ravishda kengaytirmoqda. Uzbekistan Airways, Air Arabia Abu Dhabi, Wizz Air va Fly Dubai aviakompaniyalari har hafta ikki mamlakatning yirik shaharlari — Toshkent, Samarqand, Abu-Dabi, Dubay, Sharja va Ras al-Xayma oʻrtasida 50 dan ortiq muntazam reyslarni bajarmoqda.
Oʻzbekistonda BAA hukumati koʻmagida “Bir million dasturchi” loyihasi amalga oshirildi. Uning doirasida Oʻzbekiston yoshlari bugungi kunda ommabop boʻlgan toʻrtta IT mutaxassisligi boʻyicha masofaviy taʼlim olish imkoniyatiga ega boʻldi: maʼlumotlar tahlili, Android dasturlash, FrontEnd dasturlash va FullStack dasturlash. Loyiha bitiruvchilarini taqdirlash marosimida BAA hukumat ishlari vaziri Muhammad al-Gergaviy va Oʻzbekiston Bosh vaziri A. Aripov ishtirok etdi.
Koʻrgazma doirasida “Dubai Opera” teatrida “Lazgi” milliy baletining xalqaro premyerasi oʻtkazildi.
BAA bilan koʻp qirrali hamkorlik ushbu iqtisodiy moʻjizani mamlakatimizga koʻchirish imkonini beradi, bu esa ulkan oʻzgarishlar uchun sharoit yaratib, odamlar hayotini yaxshilashga xizmat qiladi.
Maqola muallifi: Stanislav Bagramov — Oʻzbekiston Respublikasi investitsiyalar, sanoat va savdo vazirining matbuot kotibi, maslahatchisi
