Spartan стартапининг ҳаммуассиси Артур Менард ҳаётидаги энг ноодатий лаҳзалардан бирини сўзлаб берди: у ички кийимда туриб, ўз ғоясини Гоогле инвесторларига тақдим этган. Бу воқеа 2016 йилда бўлган.
Ҳамкорлар Пьер-Луи Буйе ва Томас Каличиама билан биргаликда у ноёб маҳсулот — тананинг нозик жойларини электромагнит нурланишдан ҳимоя қилувчи эркаклар ички шимларини яратди. Орадан кўп ўтмай эълон қилинган «The Conversation» журналидаги мақолага кўра, радиотўлқинларнинг инсон репродуктив тизимига таъсири аҳамиятсиз ёки умуман бўлмасада, бундай ноодатий маҳсулотнинг харидори бор эди: радиофоблар.
Радиофобия нима?
Радиофобия — бу нейросоматик, руҳий ва физиологик касалликлар мажмуаси бўлиб, баъзи ҳолларда даволаш қийин. Ушбу бузилишлар ионлаштирувчи (радиация) ва ионлаштирувчи бўлмаган электромагнит нурланиш манбаларидан қўрқишда намоён бўлади.
Замонавий дунёда радиофобия ҳар қандай нурланиш манбаларидан қўрқиш сифатида ҳам намоён бўлади: уяли таянч станциялар, антенналар, микротўлқинли печлар, смартфонлар, атом электр станциялари ҳақида гапирмаса ҳам.
Алоқа операторлари ва давлат идораларининг уяли алоқа хавфи ҳақидаги афсоналарни йўқ қилиш бўйича фаол ишига қарамай, ушбу назария тарафдорлари мамлакат шаҳар ва аҳоли пунктларида алоқа сифатига сезиларли даражада салбий таъсир кўрсатмоқда.
Бироқ, маълум бир қарашлари, қўрқувлари ва ҳаётий муносабати бўлган одамлар қарор қабул қилишлари ёки қандайдир тарзда фақат уларнинг ҳаётига таъсир қиладиган позицияларни эгаллаши — бу қалай фольга шляпа ёки махсус ички иштон. Бундай нарсалар бошқаларга таъсир қилганда ва саноатнинг ривожланишига таъсир қилганда, бу бошқа масала.
Факт: баъзи мамлакатлардаги мобил оператор станцияларининг бешдан бири радиофобия туфайли демонтаж қилинган. Шу билан бирга, мобил алоқа технологияси шуни кўрсатадики, 3Gʼда юқори сифатли ишлаш учун таянч станциялар 500 метргача, 4G учун эса тахминан 400 метргача маълумотларни узатишнинг мақбул тезлиги учун зарур бўлган бир қатор ҳаракатларга эга. Масофани бузиш муқаррар равишда сигнал сифатини пасайтиради ва баъзи ҳолларда аҳоли пунктларида ёки ҳудудда алоқанинг тўлиқ этишмаслигига олиб келиши мумкин.
Радиофобия — радиотўлқинларнинг зарарли нурланишидан қўрқиш, бу бир неча йиллардан бери бутун дунё бўйлаб мобил алоқа ривожланишига тўсқинлик қилмоқда. 5G каби янги авлод тармоқлари пайдо бўлиши билан бу муаммо янада кучайди.
Дунёнинг турли мамлакатларида одамлар турар-жой мажмуалари яқинида база станцияларини ўрнатишга қандай қаршилигини кўришингиз мумкин. Бу ўзини турли йўллар билан намоён қилиши мумкин: шикоятлардан фаол ҳаракатларгача, масалан, таянч станцияни ёқиш. Кўп нарса одамларнинг менталитети, таълим даражаси ва яшаш жойига боғлиқ.
База станцияларининг зарарли нурланиши фуқароларнинг соғлиғига қандай таъсир қилиши ҳақида Интернетда кўплаб маълумотларни топишингиз мумкин. Радиациянинг хавфлилиги ҳақидаги баъзи афсоналар юз йилдан ортиқ вақтдан бери мавжуд. Масалан, 1918 йилда чўчқа гриппининг авж олиши радионинг пайдо бўлиши билан, 2003 йилдаги САРС эпидемияси 3Г тармоғининг тарқалиши билан, 2009 йилда чўчқа гриппининг тарқалиши эса 4G технологияси билан боғлиқ эди. Бироқ илмий асосланган ва тасдиқланган муносабатлар ҳеч қачон топилмаган.
Ҳаттоки, ГСМ уяли миноралари кўп йиллар давомида оддий шаҳар ландшафтининг бир қисми бўлиб келган ва экзотик касалликларнинг авж олиши қайд этилмаган. Шу билан бирга, ҳар йили манфаатдор фуқароларнинг илтимосига биноан демонтаж қилинадиган база станцияларининг улуши 20 фоизга яқин.
Бу мамлакатдаги тармоқ сифатига таъсир қилади, бу эса, ўз навбатида, парадоксал равишда радиофобаларга мос келмайди. Улар таянч станцияни уларнинг илтимосига биноан демонтаж қилгандан сўнг, сигнал сифати сезиларли даражада ёмонлашиши ёки бутунлай йўқолишидан мамнун эмас.
