2026 йилга келиб Қозоғистон ҳудуди орқали Ўзбекистонга Россия газининг транзити ҳажми қарийб тўрт баробарга ошиб, йилига 11 миллиард куб метрни ташкил этади.
Маълум қилинишича, Ўзбекистоннинг қўшни давлатда мовий ёқилғига бўлган талаби йилдан йилга ортиб бормоқда. Шу билан бирга, мамлакат ичида қазиб олинаётган газ асосан аҳоли эҳтиёжи учун ишлатилади, импорт қилинаётган газ эса йирик корхоналар фаолиятини таъминлайди.
Ҳозирги кунда Қозоғистон орқали Ўзбекистонга йилига қарийб 3 миллиард куб метр газ етказиб берилмоқда. Янги битимни имзолаш билан мамлакатлар ушбу ҳажмларни сезиларли даражада кенгайтиришга келишиб олдилар. Транзитнинг кўпайиши Ўзбекистоннинг саноат ва энергетика учун табиий газга бўлган эҳтиёжи ортиб бораётгани билан боғлиқ. Қозоғистон ва Ўзбекистон газ-транспорт инфратузилмасини модернизация қилиш ушбу ўсишни таъминлашнинг асосий элементи бўлади.
Лойиҳа доирасида Ўзбекистонга газ етказиб бериш учун асосий магистраль бўладиган «Марказий Осиё - Марказ» йўналишидаги қувурларнинг ўтказиш қобилиятини кенгайтириш режалаштирилган. Транзитдан катта даромад олаётган Қозоғистон ҳам экспорт имкониятларини мустаҳкамлаш учун ўз газ тармоғини ривожлантиришдан манфаатдор.
Ўзбекистонда газга бўлган талаб, айниқса, саноат корхоналари томонидан кўк ёқилғи истеъмолининг кўпайиши фонида ўсишда давом этмоқда. Мамлакатда ички газ манбаларидан асосан аҳоли эҳтиёжлари учун фойдаланилади, бу эса йирик завод ва корхоналар фаолиятини таъминлаш учун импортни кўпайтиришни тақозо этади.
Қашқадарё вилоятидаги табиий газни синтетик суюқ ёқилғига қайта ишлашга ихтисослашган завод вилоятдаги энг йирик заводлардан бири ҳисобланади.
Энергетика соҳаси эксперти Бахтиёр Эргашевнинг таъкидлашича, Марказий Осиё мамлакатлари, жумладан, Ўзбекистонда газга бўлган талаб муттасил ўсиб бормоқда. Унинг прогнозига кўра, 2030 йилга бориб Ўзбекистон йилига 10 миллиард куб метргача газ импорт қилиши мумкин.
Қозоғистон учун ушбу лойиҳа нафақат газ транзитидан иқтисодий фойда, балки ўз газ узатиш тизимини модернизация қилиш имкониятини ҳам тақдим этади. Икки мамлакатнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари таъминот барқарорлигини таъминлаш ва минтақанинг энергия ресурсларига бўлган эҳтиёжини қондиришга қаратилган.
