Қирғизистон Монополияга қарши хизмати «Акчабар» нашрида эълон қилинган баёнотда мамлакатда сентябрь ойида гўшт нархининг кескин ошишига асосий сабаб сифатида ушбу маҳсулотларнинг Ўзбекистонга экспорти сезиларли даражада ошгани сабаб бўлганини даъво қилмоқда.
Сентябр ойида Қирғизистон бозорларида гўшт нархи сезиларли даражада кўтарилиб, истеъмолчиларни ҳам, давлат идораларини ҳам хавотирга солган эди. Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, августдан сентябргача бир килограмм мол гўштининг ўртача нархи 6,76 фоизга ошган. Август ойида бир килограмм мол гўшти 570,23 сўмга баҳоланган бўлса, бу 86,4 минг сўмга тенг, сентябрь ойида эса 650 сўм ёки 98,5 минг сўмга етди.
Аввалроқ Монополияга қарши хизмат вакиллари нархларнинг ошишини сентябрда талабнинг анъанавий тарзда ортиши, бу вақтда мамлакатда тўйларнинг аксарияти бўлиб ўтиши, шунингдек, чорва моллари учун озуқа етишмаслиги билан изоҳлаган эди. Бироқ сўнгги маълумотларга кўра, нархларнинг ошишига асосий омил сифатида гўштнинг Ўзбекистонга экспорти кескин ошгани, у ердан Тожикистонга етказиб берилаётгани сабаб бўлган.
«Ҳозирда гўштнинг салмоқли қисми Ўзбекистонга, сўнгра Тожикистонга экспорт қилинмоқда. Шу муносабат билан Қишлоқ хўжалиги вазирлиги республикадан гўшт олиб чиқишга вақтинчалик тақиқ жорий этишни таклиф қилди», — деди Монополияга қарши хизматнинг тартибга солинадиган ҳудудлар бўлими бошлиғи Сирғоқ Оморов «Акчабар»га.
Аввалроқ киритилган гўшт экспортига вақтинчалик тақиқ ўтган ҳафтада бекор қилинган эди. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ва Монополияга қарши хизматнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари туфайли нархлар арзонлашди. Сентябр ойи бошида нархларнинг ошиши деярли 100 сўмга етган бўлса, энди улар аввалги даражаларига қайтган.
Бўлим мутахассислари томонидан бозорлардаги вазиятни назорат қилиш, бозор иштирокчилари – савдогарлар ва гўшт сотувчилар билан тушунтириш ишлари давом эттирилмоқда.
Эслатиб ўтамиз, 10 сентябрь куни Қирғизистон Қишлоқ хўжалиги вазирлиги гўшт нархининг ошиши чорвачилик экспорти билан боғлиқ эмаслиги ҳақида маълумот эълон қилган эди. Бироқ, 11 сентябрь куни Монополияга қарши давлат бу баёнотни рад этиб, гўшт нархи маҳсулотларнинг чет элга экспорт қилиниши туфайли ошганини айтди. Экспортнинг ўсиши фонида ички бозорда таклифнинг камайиши нархларнинг ошишига олиб келди.
Қирғизистон Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, январдан июлгача бўлган даврда Ўзбекистон Қирғизистондан жами 11,9 миллион долларлик 61 минг бош қорамол олиб келган. Бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 4,7 баробар кўп (12,8 минг бош 6,4 млн. АҚШ доллари).
Умуман олганда, 2023 йилда Ўзбекистонга 28,3 миллион АҚШ долларига 101,3 минг бошдан ортиқ чорва моллари олиб кирилди, бу 2022 йилга нисбатан 5 баробар кўп (20 минг бошдан ортиқ 16,9 миллион АҚШ доллари).
Ўзбекистон Божхона қўмитаси жорий йилнинг январ-август ойларида қорамол гўшти импортининг умумий ҳажми 58,4 минг тоннани ташкил этиб, 206,9 миллион АҚШ долларини ташкил этди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 1,5 бараварга кўп (34.5 минг тонна)ни ташкил этди. 6 минг тонна 144,6 млн. АҚШ доллари).
