Ўзбекистон сайлов тизимидаги сўнгги ўзгаришлар жаҳон экспертлари орасида катта қизиқиш уйғотмоқда. Турли мамлакатлардан келган профессор-ўқитувчилар ва мутахассислар ушбу ислоҳотларнинг мамлакатда демократияни ривожлантиришдаги аҳамияти ҳақида ўз фикрлари билан ўртоқлашадилар.
Дублин шаҳар университети (Ирландия) гуманитар ва ижтимоий фанлар факультети профессори Абел Полезе Ўзбекистонда сайлов тизими ислоҳотлари демократик тамойиллар ва халқаро стандартларга содиқликни акс эттиришини таъкидлади. 75 нафар вакил бир мандатли округлар бўйича, қолган 75 нафари эса партия рўйхатлари асосида сайланадиган мажоритар ва пропорционал вакиллик тизими жорий этилгани муҳим қадам бўлди.
«Ушбу янги тизим нафақат кенгроқ иштирокни таъминлайди, балки гендер тенглигини ривожлантиришга ҳам ёрдам беради, чунки партия рўйхатларидаги номзодларнинг камида 40 фоизи аёллар бўлиши керак», — деди Полезе.
Участка сайлов комиссияларининг фаолияти яхшилангани, бу эса сайловларни ҳалол ва шаффоф ўтказишга хизмат қилаётганини таъкидлади.
Моквон университети (Жанубий Корея) профессори Икхен Ри сайлов жараёнида адолат, эркинлик ва шаффофлик муҳимлигини таъкидлади. У Ўзбекистондаги ўзгаришлар халқаро стандартларга жавоб бераётганини мамнуният билан қайд этиб, мамлакатда қонун устуворлигини таъминлашга қаратилган ислоҳотларни амалга оширишда эришилган ютуқларни қайд этди.
«Сайлов - демократиянинг асоси ва кўзгуси. Сайлов қонунчилиги қанчалик яхши ташкил этилишидан қатъи назар, мустақил сайлов комиссияси мавжуд бўлмаганда, ҳар доим натижаларни сохталаштириш хавфи мавжуд бўлади», — дея қўшимча қилди профессор Ри, сайлов устидан мустақил назоратнинг муҳимлигига урғу бериб.
Гданск университети (Полша) профессори Малгожата Ствол Ўзбекистон сайлов қонунчилигида гендер тенглик масаласида сезиларли ютуқларга эътибор қаратди. У мамлакатдаги сиёсий жараёнларда фаол иштирок этаётган хотин-қизлардан мамнунлигини билдириб, аёлларнинг сиёсатдаги иштироки демократияни мустаҳкамлаши ва инклюзив жамиятни яратишга хизмат қилишини таъкидлади.
Туруб университети (Латвия) профессори Раймондас Калесникас Ўзбекистон сайлов тизимидаги ижобий ўзгаришларни таъкидлаб, сайловнинг шаффофлиги ва самарадорлигини янада ошириш учун электрон овоз бериш тизимини жорий этишни таклиф қилди.
«Шаффоф ва ҳисобдор сайлов тизими жамиятнинг демократияга бўлган ишончини мустаҳкамлайди, сиёсий бефарқликни камайтиради ва сайловчиларнинг фаоллигини оширади», — деди у.
Истанбул молия марказининг ҳуқуқий масалалар ва жамоатчилик билан алоқалар бўйича директори Ҳасан Али Кулак ҳам сайловларнинг иқтисодий ривожланишдаги аҳамиятига эътибор қаратди. Унинг таъкидлашича, Ўзбекистондаги ислоҳотлар хорижий инвестицияларни жалб қилишга ёрдам беради ва фуқароларнинг ислоҳотларга бўлган ишончини оширади.
Ўзбекистоннинг янги сайлов тизими: демократик андозалар сари қадам
Ўзбекистон сайлов тизимидаги ислоҳотлар демократик институтларни мустаҳкамлаш ва халқаро стандартларга амал қилиш йўлида муҳим қадам бўлди. Хорижлик экспертлар мамлакатнинг аҳоли барча қатламлари, жумладан, хотин-қизлар ва ёшлар манфаатларини ҳисобга оладиган шаффоф ва инклюзив сиёсий тизимни яратишда эришган ютуқларини бир овоздан қайд этмоқда.
