15 ноябрь — Бутунжаҳон иккиламчи қайта ишлаш куни нишонланиб, чиқиндиларни қайта ишлаш ва уларни фойдали хомашёга айлантириш муҳимлигига эътибор қаратилмоқда. Ўзбекистонда бу мавзу давлатнинг экологик модернизация соҳасидаги фаол ташаббуслари туфайли алоҳида аҳамият касб этмоқда.
Экология вазирлиги бош мутахассиси Нодир Шерқуловнинг маълум қилишича, давлатимиз раҳбари ташаббуси билан республикада маиший чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш бўйича комплекс тизим яратилмоқда. Бирлашган Араб Амирликлари, Жанубий Корея ва Хитой билан ҳамкорлик доирасида чиқиндиларни электр энергиясига қайта ишлаш лойиҳалари бўйича инвестиция битимлари имзоланди. Масалан, Жанубий Кореянинг «Сеижин» компанияси «Оҳангарон» полигонида чиқиндилардан электр энергияси ишлаб чиқариш лойиҳасини ишга туширди.
Бундан ташқари, давлат-хусусий шериклик доирасида чиқиндиларни саралаш ва қайта ишлаш бўйича 66 та лойиҳа амалга оширилди. Ҳамкор корхоналар маиший чиқиндиларни йиғиш ва қайта ишлаш билан шуғулланади.
Чиқиндиларни бошқариш ва айланма иқтисодиётни ривожлантириш агентлиги маълумотларига кўра, сўнгги олти ойда 5,2 миллион тонна маиший чиқиндилардан 270 минг тоннаси қайта ишланиб, қайта ишлаш даражаси 5,2 фоизга етказилди.
Иккиламчи қайта ишлаш соҳасидаги корхоналар сони ортиб бораётгани фонида «Тошкент пласт полимер» ажралиб туради. Бу ерда кунига 50 тоннадан ортиқ чиқинди қайта ишланиб, 15 турдаги маҳсулотлар, жумладан, пластик яшиклар, тагликлар, чиқинди баклари ва автомобиль бамперлари ишлаб чиқарилмоқда. Корхона директори Дилмурод Ходжаев ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларнинг мустаҳкамлиги ва эластиклигига алоҳида эътибор қаратилаётганини таъкидлади.
2027 йилгача бўлган узоқ муддатли дастур доирасида мамлакатнинг 11 та ҳудудида қаттиқ маиший чиқиндилардан электр энергияси ишлаб чиқариш заводларини қуриш режалаштирилган. Бундай корхоналар ҳар йили 4,7 миллион тонна чиқиндиларни қайта ишлаб, 2,1 миллиард кВт/соат электр энергияси ишлаб чиқариши кутилмоқда. Бу полигонлар сонини беш бараварга қисқартириш, 152 миллион куб метр табиий газни тежаш ва 2,4 миллион тонна иссиқхона газлари ташламаларини камайтириш имконини беради. Электр энергиясини сотишдан кутилаётган фойда 97 миллион АҚШ долларини ташкил этади, шунингдек, 1200 та янги иш ўрни яратилади.
Бу чора-тадбирлар Ўзбекистоннинг экологик барқарорликка ва айланма иқтисодиётни ривожлантиришга интилишини таъкидлайди.
