Сайёрашуносларнинг халқаро жамоаси Балиқлар туркумидаги Ерга яқин юлдузлардан бири яқинида катталиги ва иқлими бўйича Венерага ўхшаш бўлган, иссиқхона режими ўрнатилгунга қадар потенциал яшаш мумкин бўлган тошли сайёрани топди. Бу ҳақда Британия Қироллик астрономия жамияти (RAS) матбуот хизмати хабар берди.
«Биз ҳозиргача Ерга энг яқин тошли экзосайёрани топдик, уни ўрганиш осон ва ҳарорат ҳаёт учун қулай бўлиши мумкин. Унинг атмосфераси бор ёки йўқлигини аниқ айта олмасакда, биз уни Қуёш тизимидаги Ернинг энг яқин қўшниси бўлган қадимги Венеранинг ўхшаши деб тахмин қиламиз», — деди Токиодаги Астробиология маркази доценти Масаюки Кицухара.
Сайёра олимлари бу кашфиётни Ердан 39,6 ёруғлик йили узоқликда жойлашган Балиқлар туркумида жойлашган қизил митти Gliese 12 юлдузини кузатиш чоғида аниқлади. Қуёш тизими ва бу юлдуз орасидаги қисқа масофа олимларга 2019 йилда экзосайёраларни, унинг америкалик ҳамкасби TESS ва ерга асосланган баъзи телескопларни қидириш учун ишга туширилган Европа орбитал обсерваторияси CHEOPS ёрдамида Gliese 12ʼни батафсил ўрганиш имконини берди.
Улар олинган тасвирлар қизил митти юлдуздан нисбатан қисқа масофада жойлашган Глиесе 12б сайёраси томонидан яратилган юлдуз ёрқинлигида даврий тебранишлар мавжудлигини кўрсатди. Бу Ернинг катталигидаги тошли сайёра бўлиб, у юлдуз атрофида атиги 13 кун ичида бир марта айланади. Сайёрашунос олимларнинг ҳозирги ҳисоб-китобларига кўра, бу сайёра юзасидаги ўртача ҳарорат Цельсий бўйича 40 даражани ташкил этади, бу эса уни қадимги Венерага ўхшаш қилади.
Бу ҳақиқат, шунингдек, рентген тўлқинларининг кўп портлашларини келтириб чиқармайдиган Gliese 12 юлдузининг нисбатан тинч табиати, бу сайёрани ҳаётни қўллаб-қувватлай оладими ёки йўқлигини ўрганиш ва таҳлил қилиш учун айниқса қизиқарли қилади. Бу саволга жавоб бериш учун олимлар тез орада Gliese 12b атмосферасининг тузилиши ва таркибини ўрганишади, шунингдек, унинг ўқи ва орбита атрофида айланиши синхронлаштирилганлигини аниқлайди.
«Gliese 12bʼнинг кейинги кузатувлари салқин юлдузлар атрофида айланиб юрадиган Ерга ўхшаш оламлар ўз атмосфераларини коинотга қочиб кетишидан сақлай оладими ёки йўқлигини тушунишга ёрдам беради. Бу саволга жавоб олиш Сомон йўлидаги бошқа экзосайёраларнинг яшаш имкониятини аниқроқ баҳолаш учун жуда муҳим», — деб хулоса қилди Жанубий Квинсленд университети тадқиқотчиси Шишир Дхолакия.
