1 октябрь куни бўлиб ўтган тантанали маросимда Марк Рютте расман НАТО ҳарбий алянси раҳбари лавозимига киришди. У ўз нутқида Украинани қўллаб-қувватлашни ўзининг асосий устувор йўналиши қилиб қўйишини таъкидлади.
Норвегиялик Енс Столтенберг ўрнини эгаллаган Нидерландиянинг собиқ бош вазири ҳам НАТО мавжуд салоҳиятдаги бўшлиқларни бартараф этиши кераклигини таъкидлади.
«Бу ерда бўлиш мен учун катта шараф», — деди Рютте алянснинг Шимолий Атлантика кенгаши аъзоларига мурожаат қилиб. «Менга ушбу масъулиятли вазифани ишониб топширганингиз учун барча мамлакатларингиздан minnatdorman».
Руттенинг сўзларига кўра, алянс Украинани қўллаб-қувватлашни кучайтириши ва уни НАТОга янада яқинлаштириши керак. Мудофаа пактига аъзо давлатлар раҳбарлари Киевнинг ташкилотга аъзо бўлиш йўли ортга қайтмас эканини тасдиқладилар.
«Мустаҳкам трансатлантик алоқа алянсимизнинг асосидир ва мен уни кучли бўлиб қолиши учун бор кучимни ишга соламан» — деди Рютте сешанба куни журналистларга. Шунингдек, у ноябрь ойида АҚШда бўлиб ўтадиган сайловлар ғолиби билан бирга ишлашга ваъда берди.
«НАТО бугун ҳар қачонгидан кўра кўпроқ, кучлироқ ва жипсроқдир, — деди Рюте ўзидан олдингига мурожаат қилиб. — Бош котиблик лавозимида сизнинг ўрнингизга ўтириш ва бундай юксак лавозимни эгаллаш мен учун катта sharafdir».
Ўзининг устуворликлари ҳақидаги саволга жавоб берар экан, Рютте журналистларга шундай деди:
«Украина вазифаларимиз рўйхатида биринчи ўринда туради. Бироқ биз жамоавий мудофаа ва тийиб туриш соҳасидаги саъй-ҳаракатларни ҳам фаоллаштиришимиз kerak».
НАТОнинг янги бош котиби, шунингдек, алянснинг «ноёб ва энг муҳим шериги» — Европа Иттифоқига ва бутун дунё мамлакатларига фаол сармоя киритишни режалаштираётганини таъкидлади.
Европа Иттифоқининг ҳарбий ролини кучайтириш истаги Столтенбергда хавотир уйғотди, у функцияларни такрорлашдан хавотир билдирди. Бу муносабатларнинг ёмонлашишига олиб келди, аммо баъзи таҳлилчилар Рютте уларни тиклаш салоҳиятига эга деб ҳисоблашади.
Европа комиссияси раиси Урсула фон дер Ляен Х сайтида берган баёнотида Рюттенинг янги ваколатини катта қизиқиш билан қабул қилди.
Бундан ташқари, АҚШда Доналд Трампнинг алянс ва Украинани қўллаб-қувватлашга нисбатан аввалги шубҳаларини ҳисобга олган ҳолда, бўлажак сайловларда такроран ғалаба қозониши мумкин бўлган салбий оқибатлар борасидаги хавотирлар мавжуд.
Ўз навбатида, Столтенберг НАТО бош котиби лавозимини қандай тарк этиши ҳақидаги фикрлари билан ўртоқлашди. У мудофаа соҳасидаги сармояларнинг сезиларли даражада ўсишини таъкидлади, бу эса 23 иттифоқчига ҳарбий харажатлар бўйича мақсадли кўрсаткичларга эришиш имконини берди, шунингдек, Россия тажовузидан сўнг ташкилотга тўртта янги давлат қўшилганини қўшимча қилди.
«Сизни мамнуният билан қутлайман, азиз дўстим Марк. НАТОга хуш келибсиз», — деди Столтенберг бош котиб сифатидаги фаолиятини якунлар экан.
