Ўзбекистон энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов «Lolazor» подкастида газ таъминоти бўлмаган хусусий уйлар учун электр энергиясига 50 фоизлик чегирма жорий этилиши режалаштирилаётганини маълум қилди.
1 август ҳолатига 4,27 миллион истеъмолчи газ билан таъминланган бўлса, 3,66 миллиони газ баллонларида суюлтирилган газ (пропан) билан таъминланган. 1 майдан бошлаб газ истеъмоли учун ижтимоий меъёр миқдори 100 метр кубни (мартдан октябргача бўлган даврда, Қорақалпоғистон ва Хоразм вилоятида эса - мартдан сентябргача), иситиш мавсумида эса ноябрдан февралгача (Қорақалпоғистон ва Хоразм вилоятида - октябрь-февраль)— 500 метр кубгача. Шу билан бирга, электр энергияси учун қиш ёки ёз мавсумини ҳисобга олмаган ҳолда ойига 200 кВт/соатгача битта норма белгиланган.
Ёзда собиқ депутат Дониёр Ғаниев бир қатор ҳудудлар аҳолиси газ билан таъминланмаганини, шунинг учун қишда иситиш учун электр энергиясидан фойдаланишга мажбур бўлаётганини, бу эса ижтимоий меъёрдан ошиб кетишига ва тариф учун ортиқча тўловларга олиб келишини айтди. У ҳукуматдан қиш мавсуми учун ижтимоий меъёрни (ҳозир ойига 200 кВт/соат) кенгайтиришни сўради. Бош вазир ўринбосари Жамшид Қўчқоров масалани ўрганиб чиқишга ваъда берди.
Энергетика вазиридан қиш мавсумида газ таъминотига уланмаган истеъмолчилар уйларини иситиш учун электр энергиясидан фойдаланадиган ҳудудлар учун ижтимоий меъёрни ошириш режалаштириляптими, деб сўралган.
«Ҳа, бундай таклифлар бор, фақат шу масалада эмас. Илгари бизда генерация қувватлари етишмасди, ҳозир улар етарли. Энди истеъмолга қараб табақалаштирилган тарифлар қўлланилади. Ҳозирда кўп қаватли уйлар (электр плитаси билан жиҳозланган - таҳр.) учун 50% чегирма амал қилмоқда ва биз газга уланмаган хусусий уйлар учун ҳам худди шундай чегирмани қўллаш бўйича топшириқ олдик», — деди у.
Унинг сўзларига кўра, Энергетика вазирлиги Иқтисодиёт ва молия вазирлиги билан биргаликда хусусий уй-жойлар учун чегирмалар бериш масаласи устида ишламоқда. «Шу ойда ишни якунласак, тегишли қарорни киритамиз. Биз буни 1 январдан жорий этишга ҳаракат қиламиз», — деди Жўрабек Мирзамаҳмудов.
Шунингдек, юкламадан келиб чиқиб, саноат корхоналари учун тарифлар учун оширувчи ва пасайтирувчи коэффициентларни қўллаш режалаштирилмоқда.
«Масалан, тарифларни 10%, 20%, 30%га ошириш ёки пасайтириш, шунингдек, тунги даврлар учун. Электромобиллар бўйича ҳам топшириқ олдик. Ҳозирги вақтда энергия тизимини мувозанатлаш учун уларни сутканинг маълум вақтида зарядлаш режалари ишлаб чиқилмоқда»,—деди Энергетика вазирлиги раҳбари.
Унинг таъкидлашича, бу Андижон ва Фарғона вилоятларида қурилаётган қуёш ва шамол электр станцияларини ишга тушириш, шунингдек, жорий йилда 300 МВт қувватга эга энергия сақлаш тизимларини ишга тушириш билан боғлиқ. Тошкент вилоятида яна бир шундай объект қурилади.
«Сентябрь ойида биринчи марта тизим ишлаб чиқарилган энергияни тармоққа қабул қила олмаган ҳолат юзага келди. Бундай ҳолларда сиз энергияни қабул қила олмайсиз, лекин барибир унга пул тўлашингиз керак. Бу ҳол уч кун давом этди. Яъни истеъмол ишлаб чиқаришдан кам бўлган. Бундай ҳолатларнинг олдини олиш учун қуввати 4 ГВт бўлган энергия сақлаш тизимлари ишга туширилгач, электр энергияси батареяларда тўпланади ва заруратга қараб тармоққа узатилади», —деди у.
Унинг сўзларига кўра, ишлаб чиқаришга нисбатан истеъмолнинг пасайиши туфайли Ўзбекистон электр энергияси экспортини оширди ва импортни қисқартирди. 2024 йилда мамлакат 2023 йилга нисбатан 800 млн кВт/соат кам электр энергияси сотиб олди, деди вазир
