Туркманистон ҳукумати ўз фуқароларининг эркин ҳаракатланишига тўсқинлик қилиб, уларнинг аксариятига чет эл паспортларини беришни рад этмоқда. Бу ҳақда Human Rights Watch (HRW) ва Туркманистоннинг Инсон ҳуқуқлари бўйича Хелсинки жамғармаси (ТХФ) қўшма ҳисоботида айтилади.
«Мен гўё қафасда яшаётгандекман» деб номланган 70 саҳифали ҳисоботда Туркманистон фуқаролари Туркияда дуч келадиган муаммолар тасвирланган. Ҳужжатда Туркманистон консуллик хизматлари орқали паспортини янгилай олмайдиган мигрантлар билан ўнлаб интервьюлар жамланган. Бу улар жойлашган мамлакатда қонуний мақомини йўқотишига олиб келади, бу эса, ўз навбатида, уларнинг ишга жойлашиш, тиббий хизматлардан фойдаланиш, болалар учун таълим олиш ва бошқа асосий ҳуқуқлардан фойдаланишни чеклайди.
Ҳуқуқни ҳимоя қилувчи ташкилотлар Туркманистон ва Туркия қонунчилиги ҳамда уларни қўллаш амалиётини ҳам ўрганди. Маърузада вазиятни яхшилашга қаратилган тавсиялар берилган. Хусусан, пандемия даврида Туркманистонда жорий этилган хориждаги паспортларни узайтириш амалиётини қайта тиклаш, шунингдек, мигрантлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича қўшимча чора-тадбирларни жорий этиш таклиф этилмоқда.
«Туркманистоннинг ҳар бир фуқароси паспорт олиш ҳуқуқига эга ва ўз ижтимоий ва иқтисодий ҳуқуқларини чет элда амалга ошириш имкониятига эга», — деди ТХФ раҳбари Тожигул Бегмедова.
У Туркманистон ҳукуматини мамлакатдан ташқарида яшовчи фуқароларга зарур бўлган паспорт ва бошқа ҳужжатларни беришни зудлик билан бошлашга чақирди.
Маъруза Туркманистоннинг миграция сиёсати ва консуллик хизматлари борасида ислоҳотлар ўтказиш зарурлиги ҳақида муҳим сигнал бўлди.
